Ngày 25/6/2025, Tổng Thanh tra Chính phủ đã ban hành Thông tư số 02/2025/TT-TTCP, hướng dẫn thực hiện một số quy định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Thanh tra Chính phủ liên quan đến chính quyền địa phương hai cấp. Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025.
Đây là văn bản pháp lý quan trọng nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng tại cấp tỉnh và cấp xã.
Trụ sở Thanh tra Chính phủ
Làm rõ chức năng, trách nhiệm của chính quyền hai cấp
Thông tư quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh và Chủ tịch UBND cấp xã trong việc tổ chức thực hiện các nội dung thuộc lĩnh vực quản lý của Thanh tra Chính phủ. Theo đó:
- Chủ tịch UBND cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo toàn diện công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng trong phạm vi địa bàn tỉnh; chỉ đạo, kiểm tra, tháo gỡ vướng mắc khi có yêu cầu từ cấp xã.
- Chủ tịch UBND cấp xã tổ chức thực hiện trực tiếp công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo theo đúng quy định pháp luật; báo cáo định kỳ, đầy đủ với cấp trên.
- Cơ quan thanh tra cấp tỉnh có trách nhiệm hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ của cấp xã; phối hợp với các cơ quan liên quan trong công tác quản lý nhà nước về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Hướng dẫn cụ thể việc thụ lý, giải quyết khiếu nại tại cấp xã
Thông tư cũng hướng dẫn rõ trình tự, thủ tục thụ lý và giải quyết khiếu nại tại UBND cấp xã. Văn phòng HĐND và UBND xã có trách nhiệm giúp Chủ tịch UBND xã tiếp nhận và xử lý đơn thư. Nếu đủ điều kiện, Chủ tịch xã phải ra quyết định thụ lý giải quyết; trường hợp không đủ điều kiện, phải thông báo rõ lý do không thụ lý cho người khiếu nại.
Người khiếu nại không đồng ý với kết quả giải quyết của cấp xã có quyền khiếu nại lần hai đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh. UBND cấp tỉnh sẽ xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.
Thông tư cũng quy định chế độ thông tin, báo cáo định kỳ của cấp xã với cấp tỉnh trong công tác tiếp dân, khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.
Tăng cường phối hợp và tính chủ động từ cơ sở
Việc ban hành Thông tư 02/2025/TT-TTCP góp phần củng cố cơ sở pháp lý để chính quyền địa phương, đặc biệt là cấp xã – cấp chính quyền gần dân nhất – chủ động hơn trong công tác tiếp dân, xử lý đơn thư, ngăn chặn tình trạng khiếu nại vượt cấp, kéo dài.
Đồng thời, thông tư yêu cầu chính quyền các cấp phối hợp chặt chẽ, thống nhất trong xử lý vụ việc, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, giữ vững an ninh trật tự ở cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội.
Khẳng định quyết tâm xây dựng chính quyền phục vụ Nhân dân
Việc triển khai thực hiện Thông tư số 02/2025/TT-TTCP là bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa chủ trương cải cách hành chính, xây dựng chính quyền liêm chính, phục vụ Nhân dân. Qua đó, nâng cao tinh thần trách nhiệm, đạo đức công vụ, hiệu lực quản lý nhà nước ở cơ sở; góp phần phòng ngừa tiêu cực, nhũng nhiễu, đồng thời nâng cao niềm tin của người dân vào hệ thống chính quyền các cấp.
Trần Văn – Phòng Theo dõi CTNC&CCTP